شب یلدا به دیوان حافظ و شاهنامه استراحت بدهید!
تاریخ انتشار: ۲۷ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۱۳۷۷۵
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران توانا، شب یلدا یا شب چله، زمان مناسبی است که دور خانواده جمع شویم و افکار خود را از دغدغه‌های روزانه دور کنیم. در این شب خوشایند کتاب یکی از اعضای خانواده است که به نشاط و سرزندگی این جمع اضافه می‌کند. شاهنامه‌خوانی و حافظ‌خوانی دو کتاب باوفا و قدیمی، پای ثابت سفره شب چله ما هستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
یلدا را در دل این کتاب بشناسید
مجموعه «فرهنگ قصه‌شناسی یلدا» به کوشش علی خانجانی و ۷۰ نفر از همکاران او پس از ۵ سال پژوهش و نگارش، در ۱۶ جلد تدوین شده و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آن را به چاپ رسانده است. این مجموعه یکی از مهمترین، دقیق‌ترین و کامل‌ترین آثار درباره شب یلداست و بیش از ۸ هزار روایت از قصه‌های شفاهی مورد پژوهش و بررسی قرار گرفته و پس از بررسی ۲۲۲ منبع مختلف در این مجموعه گردآوری شده است.
فرهنگ قصه‌شناسی یلدا، علاوه بر معرفی راویان، نویسندگان و گردآورندگان قصه‌ها و افسانه‌های ایرانی و درج خلاصه روایت‌های جمع‌آوری شده، اطلاعات ارزشمندی درباره بن‌مایه‌ی هر قصه، پیام‌های اصلی و فرعی قصه‌ها، شخصیت‌های انسانی و غیرانسانی موجود در هر قصه را عنوان می‌کند. بخشی از کتاب شامل دعاها، سوگندها، نفرین‌ها و دشنام‌ها است که می‌تواند زمینه‌ساز بسیاری از فعالیت‌های تحقیقی و رفتارشناسی اقوام و جوامع بر اساس قصه‌ها و افسانه‌های هر دیار باشد.
رسم و رسوم جشن‌های ایرانی
کتاب «جشن‌های ایرانی» نوشته روزبه تذهیبی و نسترن ربانی هم توسط انتشارات نظر به چاپ رسیده است. این کتاب به شرح کوتاه جشن‌های نوروز، تیرگان، مهرگان، یلدا، سده، چهارشنبه‌سوری، برگزیدن میر نوروزی، همراه با پیشینه آنها پرداخته است. تصویرهای هفت تصویرگر شناخته شده ایرانی از جمله نورالدین زرین کلک، مانلی منوچهری، نیره تقوی، علیرضا گلدوزیان، حسام‌الدین طباطبایی، پژمان رحیمی‌زاده و مهکامه شعبانی، متن کتاب جشن‌های ایرانی را همراهی می‌کند.
خلاصه‌ای از کتاب «جشن‌های ایرانی»
فال کوزه، یکی از زیبایی‌های جشن تیرگان است. به این صورت که یک روز قبل از جشن، دوشیزه‌ای را انتخاب می‌کردند و کوزه سفالی سبز رنگی را با دهان گشاد به او می‌دادند که دوله نام داشت. دوشیزه موظف بود این کوزه را از آب پاکیزه پُر کند و یک دستمال سبز لطیف را بر روی دهانه آن قرار دهد و دوله را پیش همه کسانی ببرد که آرزویی در دل دارند و آنها چیزی مثل جواهر، انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه و... در آب دوله می‌انداختند. بعد دوشیزه، دوله را در زیر درختی سبز مثل سرو می‌گذاشت. در روز جشن و پس از مراسم آبریزان، همه کسانی که در دوله چیزی انداخته بودند و آرزویی داشتند در جایی جمع می‌شدند و دوشیزه، دوله را از زیر درخت به میان گروه می‌آورد.
در این فال‌گیری بیشتر از همه بانوان فعال بودند و دختر در هنگام ترانه‌خوانی و در پایان هر ترانه، دست خود را درون دوله کرده و یکی از چیزها را بیرون می‌آورد، به این ترتیب صاحب آن چیز متوجه می‌شد که ترانه خوانده شده آرزوی او را بیان می‌کرده است. مهرگان یا جشن مهر هم یکی دیگر از جشن‌های کهن ایران است که با اعتدال پائیزی پیوند داشته و در نخستین روزهای فصل پاییز برگزار می‌شده است. چنان‌که می‌خوانیم، ایرانیان قدیم، از هزاره دوم قبل از میلاد جشن مهرگان را گرامی می‌داشتند. مهرگان مثل نوروز با آیین یگانه و آداب خاصی برگزار می‌شده و رد پای آن در ادبیات قدیم ایران بسیار درخشان است.
نوجوانی که در شب یلدا گم شد
کتاب «شب یلدا» نوشته احمدرضا احمدی، توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به چاپ رسیده است. داستان شب یلدا درباره نوجوانی است که در بلندترین شب سال به خواب می‌رود و در خواب دنیاهای متفاوتی را تجربه می‌کند. او در خواب نام ندارد و هرکدام از افراد خانواده او را به نامی صدا می‌زنند که پسر برای مدتی با آن نام زندگی می‌کند و تجربه‌های متفاوتی با هر نام دارد. این کتاب مناسب گروه سنی ۱۲ تا ۱۵ سال است.
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:
«گل شدم. گل لادن، گل داوودی، گل میخک، گل بنفشه، گل اطلسی، گل لاله، گل شیپوری، گل نسترن، گل ارغوان، گل شقایق و... گل شدم... با رنگ‌های جورواجور، با شکل‌های مختلف و عطرهای گوناگون...»
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: شب یلدا جشن های ایرانی شب یلدا قصه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۱۳۷۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چگونه نوجوانان امروز را به خواندن کتابهای ایرانی علاقه‌مند کنیم؟/ ادبیات نوجوان در سایه غلبه ترجمه
به گزارش قدس آنلاین، این موضوعات شامل کلیات،دین، علوم اجتماعی،علوم طبیعی، علوم عملی، زبان و ادبیات می‌شود. در بین موضوعاتی که گفته شد، سه موضوع کودک و نوجوان، ادبیات و کمک درسی بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. ادبیات و کودک و نوجوان همیشه بیشترین تولیدات را در آمار نشر به خودشان اختصاص می‌دهند و گاهی ادبیات در رتبه اول و گاهی هم کودک و نوجوان این رتبه را کسب می‌کند. طبق آمار منتشر شده بخش زیادی از کتابهای کودک و نوجوان مربوط به ترجمه است و آثار ایرانی کم تر مورد توجه قرار می‌گیرد . در گزارش امروز به این موضوع پرداختیم که چگونه می‌توان از بسترهای صدرنشینی کتابهای کودک و نوجوان برای توجه به نویسندگان ایرانی استفاده کرد.
غلبه آثار ترجمه تهدید نیست
هادی خورشاهیان؛ نویسنده ادبیات کودک و نوجوان خورشاهیان، معتقد است در دوره‌ای که زندگی می‌کنیم نباید از کتاب انتظار آموزش داشته باشیم. او افزود: در کشور ما جمعیت قابل توجهی کودک و نوجوان هستند. این قشر از جمعیت سرمایه‌های آینده ما هستند. اگر عناوین کتابهای کودک و نوجوان در صدر چاپ سایر عناوین است به دلیل قشر نوجوان است که باید از این بستر استفاده شود. به گفته این نویسنده خانواده‌ها و مراکز فرهنگی باید به خواندن کودکان و نوجوانان جهت دهند و به آنان کمک کنند که کتابخوانی را منظم انجام دهند و کتاب مناسب سن خود را انتخاب کنند.
خورشاهیان معتقد است: بعضی از موضوعات مانند روانشناسی که متاسفانه در قالب روانشناسی زرد عرضه می‌شوند برای قشر کودک و نوجوان مناسب نیست. بهتر است که موضوعات روانشناسی در قالب و شعر داستان برای کودکان و نوجوانان ارایه شود.
نویسنده «پراگ در تبعید» در پاسخ به این پرسش چرا در میان آثار نویسندگان ایرانی با فقر ژانر مواجهیم، اظهار کرد: شاید در موضوعات جامعه شناسی و علوم اجتماعی با فقر ژانر مواجه باشیم آن هم به این دلیل که نیازی نیست برای کودکان و نوجوانان مدام از آسیب‌های مختلف به صورت مستقیم صحبت کنیم اما من به عنوان کسی که 21 سال در واحد صدور مجوز کتاب کودک و نوجوان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول به کار بودم و هنوز هم هستم معتقدم ما در ادبیات نوجوان و حتی کودک با مقوله فقر ژانر مواجه نیستیم.
خورشاهیان در خصوص غلبه آثار ترجمه در میان کتاب های کودک و نوجوان نسبت به آثار ایرانی و تاثیر این مساله، بیان کرد: غلبه ترجمه زمانی می‌تواند برای صنعت نشر تهدیدکننده باشد که همه ابزارهایی که استفاده می‌کنیم بومی و طبق فرهنگ ایرانی و اسلامی باشد و کودکان ما به کتابهای ترجمه و خارجی بیاورند اما زمانی که تلویزیون تماشا می‌کنیم و بین سریال‌های ایرانیِ تکراری، سریال‌های خارجی نیز دیده می‌شود یا وقتی 90 درصد از اخبار ما مربوط به کشورهایی مانند آمریکا است. پس کودک با این فرهنگ بیگانه نیست و می‌تواند خودی و غیرخودی را تمیز دهد.
این نویسند افزود: اگر کودکان فیلم‌ها و کتابهای خارجی را می‌خوانند به دلیل اشتراک در موضوعات مختلفی است که جغرافیا نمی‌شناسد. در این خصوص نهادها و ارگان‌ها نمی‌توانند دخالت کنند و تصمیم گیرنده باشند و با بخشنامه‌های مختلف جلوی شروع کاری را بگیرند اما می‌توانند در سخنرانی‌ها به پاسداشت زبان فارسی و کتابخوانی اشاره کنند، کتابهای خوب معرفی کنند،مسابقه برگزار کنند. حتی کانون پرورش فکری می‌تواند کتابخانه‌های عمومی محله‌ها و فرهنگسرای مختلف را تقویت کند.
کتابخوانها را تشویق کنیم
حسین فتاحی دیگر نویسنده کودک و نوجوان ترغیب کودکان و نوجوانان به خواندن آثار خارجی را تصویرگری و طراحی جلد درخشان آن آثار دانست. او گفت: بچه‌ها هیچ پدرکشتگی با نویسنده‌ها ندارند آنها فقط به سمت کتاب‌هایی می‌روند که توجهشان راجلب کند. ما در زمینه مطالعه، رقیب‌های بسیار جدی داریم و کودکان بیشتر جذب کتابهای ترجمه می‌شوند؛ زیرا نسبت به کتابهای تالیفی از زیبایی بیشتری برخوردارند. کتابهای ترجمه برای ناشران سهل الوصول‌تر هستند زیرا کار تصویرگری داخلی برای ناشر کار بسیار هزینه‌بری است. اگر برخی ناشران در کنار کارهای ترجمه، تالیف هم انجام می‌دهند به دلیل حفظ آبرو و وجهه فرهنگی آنها است. آنها خودشان را موظف می‌دانند که در زمینه تالیفات فارسی، هم خدمت و ادای دین کنند. با توجه با اینکه چاپ کتابهای تصویری بسیار گران است، اگر احساس نیاز به داشتن این کتاب‌ها می‌کنیم باید مشوق و تسهیلاتی را برای ناشران درنظر بگیریم. کتابی که خانواده تا چند سال پیش با قیمت 30 هزارتومان برای فرزند خود می‌خرید، امروز باید آن را با قیمت 300 هزارتومان بخرد و طبیعی است که از پس مخارج آن برنیاید.
فتاحی یادآور شد: اگر بخواهیم مطالب علمی، ریاضی، تاریخی و... برای کودک و نوجوان تولیدکنیم، باید در قالب داستان طراحی شود. بچه‌ها باید از دل یک داستان به اطلاعات مفید دست یابند و قهرمان خود را انتخاب کنند. لازمه انجام این کار داشتن برنامه، تیم همراه و رشد فرهنگی است. اکثرا کتاب‌هایی که به صورت تیمی طراحی شده، کتابهای ترجمه است و دلیلش هم این است که مترجمان مابین خود مدیریت درست را پذیرفته‌اند. یک داستان خوب کودک باید حدودا ۴۰۰ تا ۵۰۰کلمه باشد زیرا مغز کودکان مانند بزرگسالان قادر به پردازش اطلاعات طولانی و پیچیده نیست. شخصیت‌های داستان‌های کودکانه همچنین باید با سایر شخصیت‌های قابل تشخیص برای کودکان مانند دوستان، خانواده، معلمان، همکلاسی‌ها و دیگران رابطه داشته باشند. درواقع ارتباطات باید نقش پررنگی در قصه‌های کودکانه داشته باشد.
وی در خصوص اینکه برنامه مدونی برای مطالعه از طرف سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی نداریم، افزود: زمانی که ناشران کار می‌کنند، نهادها باید کاغذ و سیستم فروششان را تامین کنند. اگر ما به دنبال رشد معقول و منطقی برای پیشرفت مطالعه هستیم باید برنامه ریزی دقیق انجام دهیم. ما نیاز داریم میزان مطالعه، چاپ کتاب و کمبودها در کتاب‌ها از نظر مضمون، موضوع و گروه سنی را بررسی کنیم و به سمع مسئولین برسانیم. همچنین تشویق‌هایی را برای کتابخوانان درنظر بگیریم. اگر این روند را پیش بگیریم تا 10 سال آینده می‌توانیم به نقطه‌ای که ضرورت جامعه هست، برسیم.
تولید کتابهای رنگی را جدی بگیریم
سپیده خلیلی، نویسنده و مترجم در خصوص غلبه آثار ترجمه در ادبیات کودک و نوجوان گفت: مسلما این برتری، خوب نیست اما هر ناشری ترجیح می‌دهد کتابی را در ایران چاپ کند که قبلا امتحانش را پس داده باشد. بسیاری از موارد ترجمه با فرهنگ ما یکسان نیست و تولید کتابهای چهار رنگ توسط نویسندگان در حال از بین رفتن است. ای کاش وزارت ارشاد بودجه‌ای را به تولید کتابهای چهار رنگ تالیفی اختصاص دهد تا نویسندگان بتوانند در موضوعات مختلف نوشته‌های خود را منتشر کنند و کودکان ایرانی با فرهنگ ایرانی بزرگ شوند.
این نویسنده و مترجم کتاب در خصوص مشکلات کتابهای ترجمه در ایران گفت: در بسیاری از موارد یا مترجم متوجه متن اصلی داستان نمی‌شود یا به دلیل محدودیت‌هایی که وجود دارد، مجبور است بعضی از قسمت‌های داستان را حذف کند. در حال حاضر مسابقه بین ناشرانی که چاپ اول کتاب‌هایشان در خارج از کشور معروف شده، برقرار است. ناشران به دلیل اینکه نفر اولی شوند که مجوز چاپ می‌گیرند، هر فصل از کتابشان را به دست مترجم‌های مختلف می‌سپارند. این حرکت ناشران و انتخاب واژه‌های نامناسب توسط مترجمان، بسیار به مقوله ترجمه در ایران آسیب می‌رساند؛ زیرا هر واژه در ترجمه، وزن و معنی خاص خود را دارد و گاها مترجمان معنی نادرست از یک واژه را انتخاب می‌کنند.
او همچنین یادآور شد: در حال حاضر در شرایطی هستیم که مردم کتاب نمی‌خرند و مسلما اگر آنها نخواهند و نتوانند کتاب بخرند، جانشین دیگری برای کتاب پیدا می‌شود. مکان‌های عمومی مانند نهاد کتابخانه‌ها و حتی کانون پرورش فکری می‌توانند به کتابهای تالیفی برای کتاب خوان شدن کودکان و نوجوانان بیشتر بها دهند.
جاده کندوان یک طرفه شد